Chapter 7 : English શીખવા માટેના મહત્વના સ્તંભ અને તેમના ઉપયોગો.

અત્યારસુધી માં આપણે English fluency ને લગતી ઘણી બધી theory ભણ્યા.આપણે એ બધા  કારણો અને તકલીફો પણ જોઈ કે જે લોકો face કરી રહ્યા છે. આપણે જોયું કે  ખૂબ જ મહેનત કરવા અને time, money અને energy આપવા છતાં પણ લોકો fluency કેમ લાવી શકતા નથી. પાછલા chapter માં આપણે એ જોયું કે આપણે English શિખતા હોઈએ ત્યારે કઈ બાબતો નું ધ્યાન રાખવું અથવા શું ના કરવું.

હવે, જે ખૂબ જ મહત્વનુ છે એ શીખવાનો સમય છે. આપણે અહીં પાયાના પણ ખૂબ જ મહત્વના ચાર tools ની ચર્ચા કરીશું કે જે તમારા English knowledge અને fluency ને નવો જ shape  આપશે. હવે તમે જાણો છો કે ઇંગ્લિશ એક ભાષા છે. તમે ધીમે- ધીમે એ સમજતા થયા છો કે જો આપણે English ભાષા શીખવી હશે તો આપણે ભાષા ના principles એટ્લે કે સિદ્ધાંત ના ઉપયોગ દ્વારા જ શીખી શકીશું.

કોઈ પણ પ્રકારનું જ્ઞાન અર્જિત કરવા માટે કૈંક આપવું પડતું હોય છે. અહી English બોલવાની skill જે તમને મળવાની છે એ તમે ફ્રી માં નહીં મેળવી શકો. જેમ તમે બજાર માં કોઈ વસ્તુ ખરીદવા જાઓ છો ત્યારે તમે કિમ્મત ચૂકવો છો એમ અહીં પણ કિમ્મત ચૂકવવી પડશે॰ અહીં તમારે time અને મહેનત ના સ્વરૂપ માં કિમત ચુકવવાની છે.

હવે આપણે જે ચાર tools English improve કરવા માટે શીખવાના છીએ તે તમારે consistently follow કરવાના છે. આપણે જેમ આગળ ચર્ચા કરી તેમ તમારે કશું પણ ઘોખવાનું નથી,કોઈ શબ્દો ને કે બીજુ કશું પણ યાદ રખવાનું નથી, પણ હા, એક પ્રમાણિક અને sincere effort ની હમેશા જરૂર હોય છે.

અહીં મે ચાર core tools આપ્યા છે જે તમારે રોજ consistently follow કરવાના છે.

First: Listening

સૌથી પ્રથમ કામ જે તમારે fluency development માં કરવાનું છે તે છે listening એટ્લે કે સાંભળવું. તમે કદાચ જાણતા હશો કે 6 વર્ષ સુધી અને school જતાં પહેલા એક બાળક માટે સૌથી મહત્વનુ tool ભાષા શીખવા માટે listening જ હોય છે. શરૂઆત ના વર્ષો માં બાળક listening થી જ બધુ શીખતું હોય છે.

આપણે અહી same pattern follow કરીશું.આજ થી જ જેટલું બને એટલું વધારે English listening શરૂ કરવાનું છે. જે પણ લોકો સારું English બોલે છે તેમને સાંભળો, English movies, English channels, News અને Programs listen કરો.

તમે જાણો જ છો કે આપણે ગુજરાતી છીએ એટ્લે જેવુ ગુજરાતી આપણે બોલી શકીએ છીએ એવું ગુજરાતી બીજી કોઈ ભાષા ના speakers નહીં બોલી શકે. એજ રીતે, English ભાષા ના native Speakers જેવુ English પણ બીજી કોઈ ભાષા ના speakers નહીં બોલી શકે. તેથી જો તમે Native Speakers ને સાંભળશો તો ભૂલો થવાની શક્યતાઓ નહિવત રહેશે.

જો તમારે native speakers ને બોલતા સાંભળવા છે તો તેમને  Movies અને English channels અને Program માં સાંભળી શકો છો. તમે જો regular listening કરો છો તો થડાક જ સેમય માં તમે એ બધા જ Expressions, structures, sentences અને words થી familiar થઈ જશો કે જે native speakers રોજ બરો જ ની વાતચીત માં વાપરતા હોય છે.Gradually, તમે પણ એજ વાક્યો બોલતા શીખી શકો છો.

અહી મે કેટલીક suggestions મૂકી છે. પણ તમે તમારી મનગમતી કોઈ પણ English Movies અને પ્રોગ્ર્રામ જોઈ શકો છો.

Movies:

• Ice age: Part 1,2,3,4.
• Kung fu panda: Part 1, 2,૩
• Madagascar: Part 1, 2, 3,
• How to train your dragon part 1,2
• Megamind, Rango, Epic,Tangled

ઉપરની બધી જ movies animated છે અને ખૂબ જ સારી અને conversation થી ભરપૂર છે.

• Batman Part 1, 2, 3
• Iron man Part 1, 2, and 3.
• Captain America part 1, 2,3
• Thor part 1, 2,
• The avengers part 1,2
• The prestige.
• Harry potter series
• Narnia series
• Men in black 1 2 3

Note : તમે જ્યારે કોઈ પણ movie જુઓ છો ત્યારે subtitle હોય એવા movie પસંદ કરો અને  headphone થી સાંભળો.

Channels:

• NDTV 24*7,
• CNN
• IBN,
• BBC,
• NDTV travel and living,
• All other movies and news channels.

Second: Reading 

આપણે જો English learning ને કોઈ computer સમજીએ તો listening એ એ કમ્પ્યુટર નું motherboard છે અને reading એનું processor.આપણે જાણીએ છીએ કે એક બાળક માટે ભાષા શીખવા માટેનું જે સૌથી પ્રથમ tool છે તે listening છે. પરંતુ જેમ જેમ તે બાળક મોટું થતું જાય છે તેમ Reading પણ ઉપયોગી થતું જાય છે. Reading એ પણ ભાષા શીખવાનું એક મહત્વનુ સાધન છે.

Reading ફક્ત English જ નહી કોઈ પણ skill શીખવા માટેનું સૌથી મહત્વનુ tool છે. તમે કોઈ પણ સફળ માણસ પાસે જઈને તેની સફળતા નું રહસ્ય પુછસો તો એ તમને ચોકકસથી એક કારણ એમના તે field નું reading છે એમ કહેશે.

Reading, more reading, still more reading under expert guidance is the key to success

• શહીદ વીર ભગત સિંઘ કલાકો ના કલાકો library માં વાંચન પાછળ ગાળતા હતા. તેમના એજ વાંચને એમને knowledge અને articulate speech આપી કે જેની મદદથી એમણે English officers ને પણ પોતાના knowledge અને arguments થી પ્રભાવિત કરી દીધા હતા.
• આપણા રાષ્ટ્ર પિતા મહાત્મા ગાંધી ને પણ વાંચન અને પત્ર લેખન નો ખુબજ શોખ હતો. તેમણે લખેલા પત્રો માં તેમના mature વાંચન નું પ્રતિબિંબ પડે છે.
• શાહરુખ ખાને એક વાર interview માં કહયું હતું કે તેના કરતાં વધારે સારા દેખાતા છોકરા મુંબઈ માં છે. પણ તે કોઈ પણ પ્રકારના ફિલ્મી background વગર Bollywood નો superstar બની શક્યો એના પાછળ નું કારણ reading છે. પુષ્કળ reading ના કારણે જ એમનામાં એ sense આવી શકી કે એ સારી script ને સ્વીકારે અને ઓછી સારી script ને નકારી શકે.
• આમિર ખાને પણ એક interview માં કહ્યું હતું કે જ્યારે લોકો office કે job થી ઘરે જતાં હોય છે ત્યારે તે normally TV નું remote હાથ માં પકડતા હોય છે. જ્યારે તે પોતે ઘરે જાય છે ત્યારે book હાથમાં પકડે છે. આપણે એમની સફળતા જોઈ શકીએ છીએ?
• Chetan Bhagat – Celebrated author, Dr Kumar vishvas-most heard Hindi poet, Jay vasavada- a famous Guajarati editorial writer. આ બધા લોકો reading ના કારણે સફળતા મેળવનાર લોકો છે અને એમનું mature reading એમની વાતો માં, એમના writing માં અને એમની personality માં પ્રતીબીમ્બીત થાય છે.

તમે આ બધીજ મહાન વિભૂતિઓ ને જોશો તો એક વાત તે બધા માં common છે. આ બધા જ લોકો તેમના પોતાના field ના અને બીજા બધા વિષયો ના keen reader છે અને ચિક્કાર વાંચે છે. બીજા પણ ઘણા બધા લોકો છે કે જેમણે reading ના કારણે સફળતા મેળવી છે. એટ્લે જ reading ના મહત્વ ને જરા પણ અવગણી શકાય એમ નથી અને પુષ્કળ reading કર્યા વગર તમારી English માં fluent બનવાની શક્યતાઓ પણ નહિવત છે.

આ book માં તમને સારા listener અને reader બનવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે અને રીડિંગ કઈ રીતે કરવું એ શીખવવા માં આવશે. તમે અત્યારે થી જ English માં વાંચન શરૂ કરો . તમારું success એ English માં fluency છે અને reading એની ચાવી છે. એટ્લે જ English માં ઘણી બધી books વાંચો. દર અઠવાડિયે ઓછામાઓછી એક novel પૂરી કરવા નો આગ્રહ રાખો. Reading ને એક ટેવ બનાવો.

What should be read?  શું વાંચવું ?

તમે જ્યારે reading કરશો ત્યારે કેટલીક સૂચનાઓ છે જે તમારે ધ્યાન માં લેવાની છે. અહીં તમારે ખૂબ જ ધ્યાન થી એ જોવું પડશે કે તમારે શું વાંચવું અને શું ન વાંચવું? સામાન્ય પણે એવો ખ્યાલ પ્રવર્તે છે કે Newspaper જેવાં કે “Times of India” અને બીજા literal magazines વાંચવાથી English માં fluent થઈ શકાય છે. અને આપણે પણ believe કરીએ છીએ કેમકે આપણે લોકો દ્વારા આ જ સાંભળ્યુ હોય છે. જેમ આપણે અગાઉ જોયું કે literal શબ્દો કે જે સમાચાર પત્રો માં હોય છે તે રોજબરોજ ની વાતચીત માં ઉપયોગ માં નથી લેવાતા. આ words writing માટે best છે પણ જો તમારે કોઇની સાથે વાતચીત કરવી હોય તો એ એટલા બધા મહત્વના નથી.

આપણે English શીખવાની ઈચ્છા ધરાવીએ છીએ અને  લોકો ને પૂછીએ છીએ કે English કઈ રીતે શીખાય અને  “Times of India” અને બીજા newspapers વાંચવાની  સલાહ મેળવીએ છીએ. પછી આપણે “Times of India” વાંચવાની શરૂઆત કરીએ છીએ જેમાંથી આપણે knowledge તો ઘણું મેળવીએ છીએ પણ fluency મેળવી શકતા નથી.કારણકે તેમાં જે words અને structures use થયા હોય છે તે communication માં ઉપયોગ માં લેવાતા નથી.

તમે જાતે જ વીચારી શકો છો કે આપણે ગુજરાતીમાં રોજબરોજ ની વાતચીત માં ગુજરાતી newspapers માં લખેલુ બોલતા નથી. જ્યાં સુધી બને ત્યાં સુધી news papers અને literal magazines વાંચવાનું ટાળો.

એની જગ્યાએ તમે Novels- નવલકથા, Plays – નાટકો, Story books – વાર્તા ની ચોપડીઓ અને બીજા light magazines- હળવા સામયિક વાંચો. આ books અને magazines માં તમે એ બધા words ,expressions અને structures જોશો કે જે communication માં વપરાય છે.તમે થોડાક જ સમય માં એ બધા જ expressions સાથે familiar થશો કે જે educated English speakers દ્વારા ઉપયોગ માં લેવાય છે.

તમે તમારી મનગમતી કોઈ પણ બૂક વાંચી શકો છો. અહીં, મે કેટલીક books ના recommendations આપ્યા છે.

• Readers digest {magazine},
• Books of 8th to 12th standard.
• Novels plays and story book of your interest.

આપણા બધા ના interest અલગ હોય છે અને શોખ પણ, એવું બની શકે કે જે author(લેખક) મને ગમે છે તેજ author કરતાં કોઈ બીજો author તમને વધારે appeal કરી શકે. અથવા એક author કરતાં તમને બીજા author નું writing વધારે interesting કે easy લાગી શકે છે. વાંચવાની શરૂઆત તમે તમને ગમતા author થી અથવા તો બીજા કોઈ પણ literature થી કરી શકો છો. મારો હેતુ તમે વાંચવાનું શરૂ કરો અને તમે વધુ ને વધુ વાંચો એટલો જ છે.

તમારે વાંચવાની ટેવ પાડવી પડશે. Even તમારે વાંચન ને hobby બનાવવી પડશે. જો તમે એવું feel કરો છો કે તમે magazines અને novels વાંચવા જેટલા advanced નથી અથવા magazines કે novels વાંચતાં તમને એ અઘરી પડે છે તો તમે 8^th સ્ટાન્ડર્ડ ની English ની બૂક થી પણ શરૂઆત કરી શકો છો. Even કોઈ વ્યક્તિ 5 માં ધોરણ ની book થી પણ શરૂ કરી શકે છે. પણ વાંચવાની આદત પાડવી પડશે. કદાચ એવું પણ બને કે તમે graduation પૂરું કરી લીધું હોય પણ તમારું English માં level સાતમાં ધોરણ ના students જેટલું જ હોય.તો તમારે એ level થી શરૂઆત કરવી પડે. ધીમે ધીમે તમે તમારી જાતે જ difficulty વધારી શકો છો.

હું અહીં તમને મારી પસંદગી ના authors નું list આપી રહ્યો છું . આ authors નું writing આપણા  હેતુ ને બેસ્ટ suit કરે છે. આ લેખકો ની style અને methods ખરેખર અદભૂત છે.

• Earle Stanley Gardner
• Agatha Christi,
• Chetan Bhagat.
• Aesop fables
• J k rolling : harry potter
• Sherlok holmes
• Any author of your choice

 Third: Practice

તમે જ્યારે reading અને listening કરશો ત્યારે તમે એવા ઘણા બધા structures, sentences, words અને expressions ના touch માં આવશો કે જે Native educated speakers રોજબરોજ ની વાતચીત માં ઉપાયોગ માં લે છે. તમે એ પણ જોશો કે આ બધા sentences તમે પણ તમારા day to day conversation માં વાપરી શકો છો.

આ બધા sentences તમારી જીભ પર આવે એ પ્રયાસ આપણે કરવાનો છે. આપણે language શીખવા માટે નો principle 2 જોયો હતો  “ speak aloud and several times” તે તમારે અહી apply કરવાનો છે.  આ બધા sentences તમારે જો fluently બોલવા હશે તો તમારે તમારી જીભ ને આ બધાજ sentences શીખવવા પડશે. જીભ ને train કરવાનો ફક્ત એક જ ઉપાય છે.

“Speak aloud and several times”

 તમે તમારી જીભ ને આ એક જ રીતે ટ્રેન કરી શકો છો, “મોટેથી અને ઘણી બધી વખત બોલીને”. તમે માનો કે ના માનો આ એક જ રસ્તો છે English માં fluent થવાનો. બીજી કોઈ modern audio visual technique તમને fluent બનાવી શકશે નહીં.

તમે schools અને colleges મા ઘણા બધા sentences અને words શીખો છો. Spoken English classes અને books મા ઘણા બધા વાક્યો આપવામા આવ છે. પરંતુ ક્યારેય આ વાક્યો નું શું કરવાનું છે તે કહેવામા આવતું નથી. પરિણામે, તમે એ બધા વાક્યો જાણો છો, તમારું મગજ આ બધા વાક્યો જાણે છે પણ તમારી જીભ આ વાક્યો નથી જાણતી. તમે ઘણા બધા expressions  જાણો છો પણ એ બધા જ તમારા મગજ માં છે તમારી જીભ પર નથી. એના કારણે તમે વાંચી અને સમજી શકો છો, કોઈ બોલે એ પણ સમજી શકો છો પરંતુ જાતે બોલી શકતા નથી.

True fluency ત્યારે જ possible છે જ્યારે તમારી જીભ એ બધા જ વાક્યો ને જાણે જે વાક્યો તમારા મગજ માં છે. તેથી હવે આજથી જ તમે તમારી જીભ ને ટ્રેન કરવાનું શરૂ કરી દો. કોઈ પણ વાક્ય English મા મળે કે તરત જ એને મોટેથી અને ઘણી બધી વખત બોલો.

હવે થી તમે કોઈ પણ reading કે listening મા એવા words કે sentences જુઓ જે તમને important કે interesting લાગે અથવા એ તમારા માટે અજાણ્યો હોય તો તેને તરત જ તમારી notebook મા લખી લો.આમ કરવાની ટેવ પાડો. થોડાક સમય મા તમારી પાસે words અને વાક્યો નો સારો એવો stock થઈ જશે. પછી આ જ વાક્યો ને  “મોટેથી અને ઘણી બધી વખત બોલો”

એક વાક્ય ને શરૂઆત મા 5 વખત બોલો, માનો કે તમારી પાસે 100 જેટલા વાક્યો નો સ્ટોક છે. જો તમે એક વાક્ય 5 વખત બોલશો તો 100 વાક્ય તમે લગભગ 30 minutes માં બોલી શકશો. આ રીતે રોજ 30-45 minutes આવા વાક્યો બોલવાની ટેવ પાડો. અને યાદ રાખો વાક્યો મોટેથી બોલવાના છે. જો આ રીતે તમે 3 મહિના સુધી practice કરશો તો તમે જોશો કે already તમે fluency ના path  પર છો.

Fourth: dictionary work

English માં fluent થવા માટે dictionary માં words જોવા એ પણ એક important tool છે. લોકો dictionary વર્ક ને seriously નથી લેતા. Dictionary નો ઉપયોગ knowledge improve કરવા માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. તેમ છતાં પણ લોકો dictionary નો ખૂબ જ ઓછો ઉપયોગ કરે છે.

તમે જ્યારે regular reading અને listening કરશો તો એવા ઘણા words તમને મળશે કે જે તમે જાણતા નહીં હોવ. એ સમયે તમારે dictionary નો ઉપાયોગ કરવાનો છે. એ માટે એક સારી dictionary તમારી પાસે હોવી જરૂરી છે. તમે કોઈ પણ monolingual(English to English ) અથવા bilingual ( English to ગુજરાતી )  dictionary use કરી શકો છો.

Dictionary પસંદ કરતી વખતે ધ્યાન રાખવું કે એ “English –English- ગુજરાતી” dictionary હોય.

તમારે દરેક ક્ષણે dictionary નો ઉપયોગ કરવાનો છે.ધારો કે તમે કોઈ English movie જોઈ રહ્યા છો અથવા તો કોઈ reading કરી રહ્યા છો અને તમે કોઈ word ના touch માં આવો છો જે તમને  important લાગે છે. તો થોડી વાર રોકાઈ ને એ word ના meaning ને તે જ વાક્ય માંથી જાણવાનો પ્રયત્ન કરો. પછી એ શબ્દ ને dictionary માં જુઓ.

આ શબ્દ જે તમે dictionary માં જુઓ છો તેને યાદ રાખવાનો કે ઘોખવાનો પ્રયત્ન ન કરો.ફક્ત meaning જુઓ, તેને સમજવાનો પ્રયત્ન  કરો, થોડો સમય એ શબ્દ સાથે પસાર કરો અને ભૂલી જાઓ. બધુ ભૂલી ને ફરીથી reading કે listening ને continue કરો. જે words તમે dictionary માં જુઓ છો તે ઘોખવાનો કે યાદ રાખવાનો પ્રયત્ન ના કરો આ પ્રકારનું attitude એ તમારા fluency development માં બાધારૂપ બનશે. આ બધુ Naturally થવા દો. થોડાક સમય માં તમને અંદાજ આવશે કે ઘણા બધા શબ્દો રિપીટ થઈ રહ્યા છે. આ શબ્દો જે રિપીટ થાય છે તે વધારે important છે. તમે એ પણ જોશો કે આ બધા words તમને automatically યાદ થઈ રહ્યા છે અને તમે તમારા day to day conversation માં એનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છો.

So, આપણે એ ચાર pillars જોયા કે જેના પર તમારું English નું building ઊભું થવાનું છે એટ્લે આ ચારેય pillars ને સરખી મહેનત થી ઉપયોગ કરવાનો છે.

Allocation of time: કેટલો સમય આપવો?

• Listening : 45 minutes a day
• Reading :  45 minutes a day
• Practice :  45 minutes a day
• Dictionary: as and when required.